Shpërdorimi i fondeve publike në Kosovë, nevoja për transparencë dhe llogaridhënie të Ministrisë së Arsimit dhe Ministrisë së Financave .

Situata e subvencioneve për fëmijët në Kosovë, veçanërisht lidhur me shtesat prej 20 euro nga Ministria e Financave dhe pagesat për libra nga Ministria e Arsimit, ka ngritur shqetësime të mëdha për keqmenaxhimin e fondeve publike. Ajo që e bën këtë situatë edhe më të pazakontë është se disa prej përfituesve të këtyre fondeve janë fëmijë dhe prindër që jetojnë jashtë Kosovës dhe nuk marrin pjesë në sistemin arsimor të vendit dhe as që jetojnë në Kosovë. Në një kohë kur burimet publike janë të kufizuara, ky fenomen kërkon shqyrtim serioz dhe hetim të thelluar nga organet përgjegjëse.

Në këtë kontekst, një sërë pyetjesh të rëndësishme duhet të adresohen Ministrisë së Arsimit dhe Ministrisë së Financave për të kuptuar se si janë menaxhuar dhe a janë të verifikuara këto fonde:

1. Cilat metoda keni ndërmarrë për të verifikuar që fondet e dedikuara për fëmijët kanë shkuar aty ku duhet?

Është thelbësore të kuptohet se si Ministria e Financave dhe Ministria e Arsimit kanë siguruar që përfituesit e këtyre fondeve janë fëmijë që realisht jetojnë dhe ndjekin shkollën në Kosovë. A janë implementuar mekanizma të saktë kontrolli për të shmangur shpërdorimin?

2. Sa fëmijë që marrin shtesat prej 20 euro dhe nuk jetojnë fare në Kosovë?

Për të kuptuar përmasat e këtij problemi, është e nevojshme që Ministria e Financave të japë të dhëna të sakta mbi numrin e fëmijëve përfitues që nuk kanë banim të përhershëm në Kosovë.

3.Sa prindër kanë marrë fonde për libra për nxënës që nuk janë të regjistruar në sistemin arsimor të Kosovës?

Ministria e Arsimit duhet të bëjë publike numrin e nxënësve që kanë përfituar nga pagesat për libra, ndonëse nuk janë të regjistruar në shkollat e Kosovës. A është bërë verifikimi për të siguruar që këto fonde shkojnë vetëm për fëmijët që janë pjesë e sistemit arsimor të Kosovës?

4.Sa është vlera totale e këtyre fondeve që janë shpërndarë në mënyrë të dyshimtë?

Një vlerësim i plotë i shumës së fondeve të shpërdoruara do të ndihmojë në kuptimin e përmasave të kësaj çështjeje dhe në identifikimin e dëmit financiar që i është shkaktuar buxhetit të shtetit.

5. A mund të konsiderohet ky veprim si një tentativë për blerje votash, apo cilat janë qëllimet e kësaj politike?

Në një kohë kur transparenca është thelbësore në qeverisje, qytetarët kanë të drejtë të pyesin nëse ky shpërndarje e fondeve përfshin motive politike. Duke marrë parasysh përfitimin e disa individëve që nuk jetojnë në Kosovë, mund të lindin dyshime për përfitime politike përmes keqpërdorimit të skemave të ndihmës.

Këto pyetje janë jetike për të kuptuar nëse subvencionet për fëmijët dhe pagesat për libra janë menaxhuar me përgjegjësi apo nëse kemi të bëjmë me një keqmenaxhim sistematik të fondeve publike. Një hetim i thelluar nga prokuroria është i domosdoshëm për të zbardhur këtë çështje dhe për të siguruar se fondet publike përdoren në mënyrë të drejtë dhe transparente.

Në të njëjtën kohë, është e rëndësishme që të kërkohet përgjegjësi nga të gjithë zyrtarët përkatës, përfshirë Ministren e Arsimit, Arbërie Nagavci, dhe Ministrin e Financave, Hekuran Murati. Nxjerrja në dritë e këtyre çështjeve do të ndihmojë në forcimin e sistemit të kontrollit dhe llogaridhënies në qeverisje, duke i dhënë fund praktikave që dëmtojnë interesin e qytetarëve të Kosovës dhe besimin në institucionet shtetërore

Forumi Intelektual, Forumi Intelektual Europa 2030