Publikohet videoklipi kushtuar atdhetarit Hajdar S. Morina – një histori për qëndresën dhe sakrificën në Has
Është publikuar tashmë videoklipi dedikuar jetës dhe veprës së atdhetarit Hajdar (Selim) Morina nga Hasi, një figurë qëndrese në një nga periudhat më të errëta për popullin shqiptar në Kosovë, pas Luftës së Dytë Botërore, përcjell Gazeta e Prizrenit.
Ky projekt muzikor vjen si një dëshmi artistike dhe historike për sakrificat e familjes Morina nga Kushnini, që për dekada u përball me burgosje, tortura e persekutime nga regjimi serbo-sllav, vetëm pse mbrojti të drejtën për të jetuar të lirë në tokën e vet. Mes tyre edhe një grua e familjes mbajti burg politik, një akt që flet për përmasat e qëndresës së tyre.
Në vitin 1946, në tubimin gjithëpopullor në Rogovë të Hasit, Hajdar Morina mbajti një fjalim historik kundër rikolonizimit të rajonit me kolonë serbo-malazez. Bashkimi i popullit, pa dallim feje, ndikoi për dështimin e planit qëllimkeq. Ky moment mbeti si simbol i unitetit dhe guximit shqiptar.
Tubimi ishte një lloj “referendumi” ku pushteti i asaj kohe, po testonte banorët rreth nismës për kthimin e kolonëve serbo-malazez, të dëbuar më parë. Në tubim ishin të pranishëm edhe përfaqësues të lartë krahinor nga Prizreni – atëkohë kryeqytet i Kosovës, të cilët vëzhgonin situatën. Patriotët nga Hasi, mes të cilëve edhe Hajdari, me guxim dhe mençuri, demaskuan planet e pushtetit dhe shmangën rikolonizimin.
Në këtë përpjekje, u bashkuan myslimanë e katolikë, qëndrestarë e fetarë, dëshmi e një bashkimi të vërtetë shqiptar, duke shmangur përçarjen fetare dhe penguar rikolonizimin. Gratë e besimit katolikë reaguan, duke u ngritur në këmbë dhe treguar rrobat e gjakosura të familjarëve të tyre të masakruar më 1941, nga serbët në Xhaminë e Rogovës. Ato kërcënuan se, nëse ndodh rikthimi i kolonëve, do të hakmerreshin me duart e tyre. Nuk pranuan të dëgjonin për “vëllazërim-bashkimin” e rremë që proklamohej. Pra, populli nuk pranoi të bëhej viktimë e padrejtësisë.
Për këtë dhe qëndrimet e mëvonshme kundër Kolektivizmit ( ish-Kooperativave ), dhe këmbëngulësinë e Hajdarit sidomos kundër Tatimeve të rënda, të njohur si “Otkupi”, familja Morina u përball me përndjekje: tre anëtarë të saj, vuajtën mbi 9 vjet burg politik, derisa ishte larguar nga pushteti ministri famëkeq serb i Punëve të Brendshme të Jugosllavisë, antishqiptari Aleksandër Rankoviq.
Fillimisht ishte dënuar babai – Selimi, me 3 vjet, dhe kunata ( gruaja e vëllait të tij ) Fatime Elezaj – Morina me 9 muaj burgim. Më së rëndi e pësoi Hajdari, që u dënua me 6 vjet burgim të rreptë, të cilin e vuajti në kazamatet jugosllave, shumicën e kohës në Mitrovicën e Sremit ( Sremska Mitrovica ). Në kontestin e dhunës ishte torturuar edhe vëllai i tij, Dervish Uka, argument të cilin Hajdari e kishte përshkruar edhe në dosjen e tij voluminoze të burgut.
Interpretuar nga rapsodët Përparim Brati e Avni Metalia, kënga sadopak sjell në kujtesë një histori të dhimbshme, me emocion dhe me krenari./ GeP /
